رابطۀ حکومت‌های محلی گیلان، دیلمان و مازندران با علویان طبرستان (250 ـ 316ق)

حکومت‌های محلی گیلان، دیلمان و مازندران هم‌زمان با تشکیل حکومت علویان طبرستان روابطی مبتنی بر حفظ موجودیت خود شکل دادند. در این فرایند رفتارهای متفاوتی از باوندیان، پادوسبانان و جستانیان به ظهور رسید. گاه تقابل وگاه هم‌گامی و تساهل شیوۀ رفتاری ایشان و هدف همۀ آن‌ها حفظ حاکمیت و ماندگاری بود؛ از این‌رو با تلاش برای موجودیت سیاسی خود به حفظ قلمرو، حکومت و جمعیت پرداختند. داده‌های تاریخی نشانگر شیوه‌های برقراری رابطه و نحوۀ استفاده از آن برای استمرار قدرت است. در پاسخ به پرسش از علت برقراری ارتباط حکومت‌های محلی منطقه با علویان طبرستان، در این پژوهش با تبیین مواد تاریخی به حفظ حاکمیت به عنوان علت مهم ارتباط پرداخته شده است که با شیوه‌های متفاوتی از سوی حکومت‌های مختلف اعمال شد. یاری جستن توسط جستانیان، دوگانگی رفتاری توسط پادوسبانان و تقابل از سوی باوندیان رفتارهای غالب هر یک در مقابل علویان طبرستان بود.